به گفته رضا امیریان دانشجو کارشناسی واحد گیلانخدمات داروسازی مجموعهای از خدمات تخصصی است که توسط داروسازان و کارکنان دارویی در مراکز مختلف دارویی، بیمارستانها، داروخانهها و دیگر نهادهای بهداشتی ارائه میشود. هدف اصلی این خدمات ارتقای سلامت جامعه و فراهم آوردن دسترسی به داروها و درمانهای موثر و ایمن است. در ادامه به انواع مختلف خدمات داروسازی اشاره میکنیم:
مشاوره دارویی
یکی از مهمترین خدمات داروسازی، مشاوره در مورد داروها و نحوه استفاده صحیح از آنها است. داروسازان به بیماران کمک میکنند تا از داروها بهطور مؤثر استفاده کنند، بهویژه در مورد:
نحوه مصرف دارو (دوز، زمانبندی، و مدت زمان درمان)
عوارض جانبی احتمالی و چگونگی مقابله با آنها
تداخلات دارویی و خطرات آنها
تهیه و توزیع دارو
داروسازان مسئول تأمین داروها و اطمینان از کیفیت، تاریخ انقضا و شرایط نگهداری مناسب آنها هستند. این خدمات در داروخانهها و مراکز بهداشتی ارائه میشود و شامل:
توزیع داروهای تجویزی و بدون نسخه
تهیه داروهای خاص و نادر
مدیریت موجودی دارو و تهیه داروهای جدید
ساخت داروهای سفارشی (داروهای ترکیبی): گاهی اوقات داروسازان داروهایی را به صورت سفارشی و ترکیبی تهیه میکنند. که برای نیازهای خاص بیمار مناسب است. این داروها ممکن است شامل ترکیب چند دارو یا ایجاد شکل دارویی خاص (مانند کرمها، پمادها یا محلولها) باشند.
مدیریت درمان دارویی (MTM): خدمات مدیریت درمان دارویی شامل نظارت و ارزیابی کارآمدی درمانهای دارویی بیمار است. داروسازان با همکاری پزشکان، درمانهای دارویی بیماران را پیگیری میکنند تا از اثربخشی و ایمنی داروها اطمینان حاصل کنند.
آموزش به بیماران و خانوادهها: داروسازان آموزشهایی در زمینه نحوه مصرف داروها، اثرات جانبی، خطرات داروها و نحوه جلوگیری از تداخلات دارویی ارائه میدهند. این آموزشها میتواند به صورت حضوری، از طریق کتب یا ویدئوهای آموزشی باشد.
داروخانههای اینترنتی: با پیشرفت تکنولوژی، داروخانههای آنلاین خدماتی مانند مشاوره آنلاین، خرید و ارسال دارو به منزل بیماران را ارائه میدهند. این سرویسها امکان دسترسی راحتتر به داروها و مشاوره دارویی را فراهم میآورد.
مدیریت بیماریهای مزمن: داروسازان در مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، آسم و دیگر بیماریهای طولانیمدت نقش دارند. این شامل نظارت بر داروهای تجویزی، مشاوره در مورد تغییرات در داروها و بررسی عوارض جانبی و پیشرفت بیماری است.
آزمایشات دارویی: در برخی از داروخانهها یا مراکز داروسازی، داروسازان مسئول انجام آزمایشات ساده برای نظارت بر سطح داروهای تجویزی در خون یا تشخیص مشکلاتی مانند سطح قند خون یا فشار خون هستند.
خدمات داروسازی در بیمارستانها: در بیمارستانها، داروسازان مسئول نظارت بر داروهایی هستند که برای بیماران تجویز میشود. آنها با تیم پزشکی همکاری میکنند تا اطمینان حاصل کنند که داروهای مورد استفاده برای درمان بیمار مناسب و ایمن هستند.
کنترل کیفیت داروها: داروسازان در کنترل کیفیت داروها، از مرحله تولید تا توزیع، نقش دارند. این وظیفه شامل بررسی شرایط نگهداری، بررسی تاریخ انقضا و اطمینان از سالم بودن داروها است.